Medisch beroepsgeheim

Iedereen die in de zorg werkt heeft weleens van het medisch beroepsgeheim gehoord. Toch is bij velen niet bekend wat het precies betekent. Daarom een kort overzicht inclusief een stappenplan die je bij morele dilemma’s kan gebruiken.

Wat is het medisch beroepsgeheim?

Het medisch beroepsgeheim kan kort worden samengevat als een recht van de patiënt en een plicht van de arts. De zorgverlener, bijvoorbeeld een arts, moet zwijgen over alles wat hij over de patiënt te weten is gekomen tijdens het uitvoeren van zijn beroep. Het beroepsgeheim bestaat grotendeels uit de vertrouwensrelatie tussen arts en patiënt. Hierbij is het belangrijk dat de patiënt vrije toegang heeft tot de zorg en er van uit kan gaan dat zijn privacy beschermt blijft.

Juridische betekenis

Als je juridisch naar het medisch beroepsgeheim kijkt, kom je twee termen tegen: de zwijgplicht en het verschoningsrecht. De zwijgplicht is de plicht van een arts om te zwijgen over alles wat hij over de patiënt te weten komt tijdens zijn beroepsbeoefening. Door het verschoningsrecht hoef je in een rechtbank geen verklaring af te leggen als je hiermee je beroepsgeheim breekt. Natuurlijk zijn er ook uitzonderingen. Denk bijvoorbeeld aan de wettelijke plicht om bepaalde infectieziekten door te geven aan de GGD. Ook wanneer de patiënt toestemming geeft om zijn/haar medische gegevens te delen mag je dit doen. En als laatste kun je het beroepsgeheim doorbreken als er anders een ernstig nadeel voor een andere persoon of de patiënt zelf kan worden voorkomen.

KNMG stappenplan

In de overige gevallen is het een kwestie van goed blijven nadenken. Zwijg ik of maak ik een andere beslissing dan van mij verwacht wordt? Het KNMG heeft hiervoor een stappenplan ontwikkeld. Dit kan je helpen bij bepaalde morele dilemma’s.
1. Dilemma verkennen;
2. Morele vraag formuleren;
3. Betrokkenen en argumenten analyseren;
4. Argumenten afwegen;
5. Besluit nemen;
6. Proces evalueren.