Zijn varkens de oplossing voor het organentekort?

7 januari 2022 is een belangrijke dag voor de medische transplantatiewereld. Dit is namelijk de dag dat er voor het eerst een varkenshart in een mens is getransplanteerd. De patiënt is een 57-jarige Amerikaanse man die bekend is met hartfalen en aritmieën. Vanwege zijn slechte medische conditie stond hij op de wachtlijst voor een menselijk donorhart. Echter is deze lijst zo lang dat dit geen optie meer was. Daarom ging hij akkoord met de experimentele plaatsing van het varkenshart.

Het ontvangen van dierlijk materiaal wordt ook wel xenotransplantatie genoemd. Sinds de jaren ‘60 wordt daarmee geëxperimenteerd. Neem bijvoorbeeld patiënten met aortaklepstenose. Hun hartklep wordt vervangen voor een kunsthartklep afkomstig van een varken.
Het probleem bij het plaatsen van dierlijk materiaal is de grote kans op afstoting. Bij varkens komt dit door de suikerhoudende eiwitten op hun bloedvaten. Mensen hebben deze specifieke eiwitten niet waardoor ons lichaam antistoffen gaat aanmaken, oftewel de afstotingsreactie komt op gang.
Het getransplanteerde varkenshart is zodanig veranderd dat de kans op afstoting kleiner is gemaakt. Hierbij zijn 10 genen betrokken waarvan er een aantal genen zij gedeactiveerd of verwijderd. Ook zijn er zes menselijke genen toegevoegd die zouden zorgen voor een betere acceptatie van het varkenshart. Daarnaast is innemen van een hoge dosis immunosuppressiva noodzakelijk.

Het gebruik van dierlijke organen kan een mogelijke oplossing zijn voor het grote tekort aan donororganen. In 2020 stonden er alleen al in Nederland 133 mensen op de wachtlijst voor een donorhart. Slechts 40 van hen ontvingen een hart binnen dat jaar.

Op het moment van schrijven zijn we twee maanden verder. Er is nog geen update verschenen over deze casus. De mogelijkheid bestaat dus dat de patiënt nog leeft en dat het goed gaat. De komende periode is het dus afwachten. Dit type transplantatie staat nog in de kinderschoenen maar biedt wel perspectief voor de toekomst. Misschien zijn varkensharten wel dé oplossing voor het oplopende tekort aan organen!